BPPV (İç Kulak Kristal Kayması)

BPPV (İç Kulak Kristal Kayması) Nedir?

Dr. Dastan Temirbekov’a Göre BPPV ve Etkin Tedavi Yaklaşımları

BPPV (Benign Paroksismal Pozisyonel Vertigo), yani “iç kulak kristal kayması”, insanlarda baş dönmesinin en sık nedenidir. Bu durum, iç kulaktaki denge organında bulunan kalsiyum karbonat kristallerinin (otokoni) yerinden oynamasıyla ortaya çıkar. Yerinden ayrılan bu kristaller, denge kanalları içinde serbestçe hareket ederek yanlış sinyallerin oluşmasına neden olur. Sonuçta kişi, başını belirli bir yöne çevirdiğinde kısa süreli ama şiddetli dönme hissi (vertigo) yaşar.

Dr. Dastan Temirbekov’a göre:
“BPPV iyi huylu ve tedavi edilebilir bir durumdur. Ancak doğru tanı ve uygun manevra tedavisi yapılmadığında uzun süren dengesizlik ve kaygı bozukluklarına yol açabilir.”

🔍 İç Kulak ve Denge Mekanizması Nasıl Çalışır?

İç kulakta üç adet yarım daire kanalı bulunur ve bunlar baş hareketlerini algılar. Buna ek olarak, otolit organları (makula) yerçekimi ve doğrusal hareketleri algılar. Bu yapılar içinde bulunan otokoni adı verilen minik kalsiyum karbonat kristalleri, denge sisteminin hassas bir parçasıdır.

Ancak bu kristallerin otolit organından koparak yarım daire kanallarına kaçması veya duyu alanına yapışması halinde sistem yanlış uyarılır. İşte bu durum, BPPV olarak adlandırılır. En sık etkilenen yapı posterior yarım daire kanalıdır (%85–95 olguda).

⚙️ BPPV Neden Olur?

BPPV gelişmesinin patofizyolojisi tam olarak anlaşılmış değildir. Ancak bazı faktörler riski artırabilir:

• Uzun süre sırtüstü yatma (örneğin ameliyat sonrası dönem, kronik hastalıklar nedeniyle)
• İç kulak iltihapları (labirentit, vestibüler nörit, meniere hastalığı)
• Yaşa bağlı dejeneratif değişiklikler
• Kafa travmaları
• Nedeni bilinmeyen (idiyopatik) olgular
• Ani ve hızlı tansiyon değişimleri
• Yoğun stres

Sanılanın aksine yanlış veya fazla hareket etmek, örneğin spor yapmak BPPV açısından risk oluşturmaz.

🧭 Dr. Dastan Temirbekov’un Tanı Yaklaşımı

Tanı, çoğunlukla klinik muayene ve özel baş pozisyon testleriyle konur. Dr. Temirbekov, tanıda sıklıkla Dix–Hallpike ve Supine Roll testlerini kullanır. Bu testler sırasında hastanın başı belirli pozisyonlara getirilir ve nistagmus (göz titremesi) gözlemlenir.

🔹 Tanı ve Tedavi Algoritması

1. Dix–Hallpike Testi

• Baş belirli bir açıyla geriye çevrilir.
• Alttaki kulak yönünde torsiyonel, yukarı vuran nistagmus görülüyorsa posterior kanal BPPV (pBPPV) tanısı konur.
• Tedavi: Modifiye Epley Manevrası
• Eğer torsiyonel, aşağı vuran nistagmus varsa anterior kanal BPPV (aBPPV) düşünülür (nadir).
• Tedavi: Standart etkin manevra bulunmamaktadır.

2. Boyun Kısıtlılığı Olan Hastalarda

• Yan yatırma (Side-lying) testi uygulanır.
• Alttaki kulak yönünde torsiyonel, yukarı vuran nistagmus varsa pBPPV tanısı konur.
• Tedavi: Semont Manevrası

3. Dix–Hallpike Negatifse

• Supine Roll Testi yapılır.
• Geotropik nistagmus → Canalolithiasis
• Ageotropik nistagmus → Cupulolithiasis

4. Etkilenen Taraf Belirsizse

• Sit-to-Supine testi uygulanır.
• Tedavi seçenekleri:
▪ Canalolithiasis: Appiani veya Barbecue (BBQ) Manevrası
▪ Cupulolithiasis: Gufoni Manevrası, ardından canalolithiasis’e dönüştürülerek yeniden manevra uygulanır.

💊 Tedavi Sonrası Süreç

Tedavi edici manevralar uygulandıktan sonra hastalara ilk 12 saat içinde ani baş hareketlerinden kaçınmaları önerilir. Ancak ertesi günden itibaren hareketten kaçınmak yerine aktif yaşam tavsiye edilir.

“Denge sistemi, hareketle yeniden eğitilir. Uzun süreli hareketsizlik iyileşmeyi geciktirir. Bu nedenle hastalarıma tedaviden sonra yürüyüş, denge egzersizleri ve aktif yaşam öneriyorum.”

🧘‍♀️ Dikkat Edilmesi Gereken Noktalar

• BPPV genellikle kısa süreli ve iyi huyludur.
• Ancak bazı durumlarda diğer vestibüler hastalıklarla birlikte gelişebilir.
• Bu nedenle ayrıntılı vestibüler değerlendirme (denge testleri, video nistagmografi vb.) yapılması gerekebilir.
• Tekrarlayan ataklarda altta yatan ek patoloji (örneğin Meniere hastalığı veya vestibüler nörit) araştırılmalıdır.

🧠 Tedavi Sonuçları ve Beklentiler

• Uygun manevra ile çoğu hastada ilk seansta belirgin iyileşme sağlanır.
• Tekrarlama olasılığı düşüktür, ancak varsa yeniden manevra uygulanabilir.
• Düzenli vestibüler rehabilitasyon egzersizleri, denge sisteminin kalıcı olarak güçlenmesine yardımcı olur.

👨‍⚕️ Dr. Dastan Temirbekov Hakkında

Dr. Dastan Temirbekov, iç kulak hastalıkları, baş dönmesi (vertigo) ve denge bozuklukları alanında deneyimli bir Kulak Burun Boğaz ve Baş Boyun Cerrahisi uzmanıdır. BPPV ve diğer vestibüler sistem hastalıklarının tanı ve tedavisinde modern, bilimsel ve hareket odaklı yaklaşımlar uygular. Amacı, hastalarının yalnızca baş dönmesini ortadan kaldırmak değil, doğal denge sistemlerini yeniden kazanmalarını sağlamaktır.

📞 İletişim

BPPV (iç kulak kristal kayması) ve baş dönmesi şikayetleriniz için Dr. Dastan Temirbekov’un kliniğiyle iletişime geçerek doğru tanı, etkin tedavi ve kişiye özel rehabilitasyon programları hakkında bilgi alabilirsiniz.